روغن موتور، اساسی‌ترین مایع مورد استفاده برای خودرو شماست. روغن موتورها بیشترین مصرف را در بین انواع روانکارها دارند و تقریبا بیش از 60 درصد از بازار روانکارها مربوط به روغن موتورها است. برای اینکه موتور خودرو شما بتواند عملکرد درستی داشته باشد، باید از روغن موتور مناسب استفاده کنید.
وظایف انواع روغن موتور ایرانی
موتور خودرو از اجزای زیادی تشکیل شده است. این اجزا در هنگام کار کردن در تماس مستقیم با هم قرار گرفته و موجب ساییدگی و خوردگی قطعات موتور خودرو می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین وظایف روغن موتور این است که به صورت لایه نازکی در میان این اجزا قرار گرفته، حرکت اجزا را آسان‌تر کرده و مانع اصطکاک بین آن‌ها شود.
روغن موتورها علاوه بر روانکاری، وظایف دیگری نیز برعهده دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
خنک کردن قطعات و خارج کردن حرارت موتور
آب‌بندی بین فواصل قطعات موتور و جلوگیری از خروج گازها هنگام عمل تراکم
خارج کردن گرد و خاک، دوده، مواد خارجی و ذرات ناشی از سایش لابه‌لای قطعات و حمل آن‌ها به داخل کارتر
معلق نگه داشتن ذرات ریز دوده و سایر مواد خارجی و جلوگیری از به هم چسبیدن آن‌ها
جلوگیری از زنگ‌زدگی قطعات فلزی
جلوگیری از ضربه ناگهانی بر یاتاقان‌ها، سطح پیستون و رینگ‌های آن
کاهش قدرت ضربه وارده به یاتاقان‌ها و دیگر قطعات موتور
استانداردهای انواع روغن موتور ایرانی خوب
برای اینکه بتوانید روغن موتور خوب را تشخیص دهید، بهتر است به استاندارهای موجود بر روی انواع روغن موتور ایرانی توجه داشته باشید. در ادامه به معرفی برخی از این استانداردها خواهیم پرداخت:
· استاندارد API
یکی از استاندارهای بسیار مهم برای روغن موتورها، استاندارد API است. در سیستم طبقه‌بندی API، روغن موتورهای بنزینی با علامت S و روغن موتورهای دیزلی با حرف C نشان داده می‌شوند. در این سیستم طبقه‌بندی، پایین‌ترین سطح کیفی را با SA نشان می‌دهند. اگر علاقه‌مند به دریافت اطلاعات بیشتر در این حوزه هستید، نگاهی به مقاله تفاوت روغن موتور SN و SM بیندازید.
بعد از آن به ترتیب، سطوح بعدی با SB، SC و غیره نشان داده می‌شود. البته توجه داشته باشید که در این سیستم از حروف SI و SK استفاده نشده است. برای طبقه‌بندی C نیز از حروف A، B، C و غیره استفاده شده است. همان طور که اشاره شد، هر چه حروف در این استاندارد بالاتر باشند، کیفیت روغن موتور نیز بیشتر خواهد بود.
· استاندارد ACEA
ACEA مخفف کلمه انجمن تولیدکنندگان خودرو در اروپا است. در این استاندارد، طبقه‌بندی A برای موتورهای بنزینی، طبقه‌بندی B برای موتورهای دیزلی سبک و طبقه‌بندی E برای موتورهای دیزلی سنگین ارائه شده است.
ویژگی‌های روغن موتور خوب
یک روغن موتور خوب برای اینکه بتواند وظایف خود را در موتور خودرو به درستی انجام دهد، باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد. در ادامه به شرح چند مورد از ویژگی‌های روغن موتور خوب خواهیم پرداخت:
· گرانروی
یک روغن موتور خوب باید دارای گرانروی مناسبی باشد تا بتواند عمل روانکاری را به درستی انجام داده و حرکت قطعات موتور را تسهیل ببخشد. در انتخاب روغن موتور باید به ویسکوزیته و گرانروی آن توجه داشته باشید. روغن موتورها را براساس ویسکوزیته به دو دسته تقسیم می‌کنند:
یک مقاله مفید: بهترین روغن موتور دنا را بشناسید!
1.سینگل گرید
این نوع از روغن موتورها تنها برای یک نوع آب‌وهوا آزمایش شده‌اند. به عبارت دیگر، تنها در یک نوع آب‌وهوا می‌توانید از این روغن موتورها استفاده کنید و با تغییرات جوی باید روغن موتور خود را تعویض کنید.
بر روی قوطی این روغن موتورها عددی در کنار SAE نوشته شده است. اگر این عدد مابین 0 تا 25 باشد به این معناست که این روغن موتور برای فصول سرد مناسب است. اما اگر عددی مابین 30 تا 60 نوشت شده باشد، یعنی روغن موتور مناسب فصول گرم سال است.
2.مولتی گرید
امروزه روغن موتورهایی تولید شده‌اند که برای هر چهار فصل مناسب هستند. در این نوع از روغن موتورها از دو عدد و حرف W استفاده می‌شود. برای مثال روغن موتورهایی مثل 10W-40، 20W-50، 5W-40 و غیره جزو روغن موتورهای مولتی گرید هستند.
عددی که در کنار روغن موتور نوشته شده، گرانروی روغن موتور در هوای سرد را نشان می‌دهد و عدد دیگر نشان‌دهنده گرانروی روغن موتور در بالاترین دمای موتور خودرو است. هرچقدر عددی که در کنار W نوشته شده کوچک‌تر باشد، به معنای این است که عملکرد روغن موتور در هوای سرد و یا استارت اول بهتر است.
انتقال سریع حرارت
روغن موتور خوب باید بتواند حرارت را به سرعت از موتور دور کرده و به خنک‌سازی موتور خودرو کمک کند.
پایداری
روغن موتور خوب باید از لحاظ شیمیایی و حرارتی پایدار باشد. به این معنا که با افزایش حرارت در درون موتور شروع به اکسید شدن و تولید اسید و لجن نکند.
کاهش رسوبات
روغن موتور مناسب خودرو باید بتواند با معلق نگه داشتن آلودگی‌های ایجاد شده در موتور، تشکیل رسوبات را به حداقل رسانده و موتور را تمیز نگه دارد.
· جلوگیری از زنگ‌زدگی
روغن موتور خوب باید توانایی حفاظت از سطوح فلزی موتور در برابر زنگ‌زدگی، خوردگی، فرسایش و ساییدگی را داشته باشد و کارکرد موتور را بهبود بخشیده و عمر مفید موتور را افزایش دهد.
انواع روغن موتور ایرانی: معرفی 5 روغن موتور ایرانی
· روغن موتور خودرو پارس
یکی از شرکت‌های تولیدکننده روغن موتور در ایران، شرکت نفت پارس است. این شرکت روغن موتورهایی برای خودروهای بنزینی و دیزلی تولید می‌کند که هرکدام ویژگی خاص و متفاوتی دارند.
· روغن موتور بهران
یکی از شرکت‌های تولیدکننده روغن موتور ایرانی، شرکت بهران است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، عمده سهام سرمایه‌گذاران خارجی این شرکت توسط بنیاد مستضعفان و جانبازان خریداری شد و این شرکت با مدیریت جدید به فعالیت خود ادامه داد.
· روغن موتور اسپیدی
شرکت نفت سپاهان نیز یکی از تولیدکنندگان روغن موتور ایرانی است. این شرکت در مهر ماه سال 1378 به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس شده و به کار خود ادامه داده است.
· روغن موتور ایرانول
شرکت ایرانول در سال 1381 تاسیس و به تولید انواع روغن موتور ایرانی پرداخته است. این شرکت هم اکنون در سه بخش پالایشگاه روغن سازی تهران، آبادان و مجتمع ظرف سازی و بسته‌بندی فعالیت می‌کند.
· روغن موتور پارانوکس
شرکت پترونام سهند یکی از شرکت‌های بنام و مطرح در زمینه تولید انواع روغن موتور ایرانی است. این شرکت با استفاده از فناوری نانو، موفق به تولید روغن موتورهایی با کیفیت بسیار بالا شده است. جالب است بدانید، استفاده از فناوری نانو برای تولید روغن موتور تنها در انحصار 4 شرکت بزرگ تولیدکننده روغن موتور در جهان یعنی شل، موبیل 1، کاسترول و پترونام سهند قرار دارد.