ضد یخ چیست؟ یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ ماشین ، جلوگیری از یخ‌زدگی در فصول سرد سال است. با توجه به فلزی بودن قطعات خودرو، یخ‌زدگی آب خودرو می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری شود که ضد یخ با پایین آوردن نقطه انجماد آب، مانع از این امر می‌شود.
زیرا یخ زدن سیستم خنک کننده باعث انبساط مایع ضد یخ ماشین شده و در نتیجه افزایش حجم آن موجب ترک برداشتن دیواره بلوک سیلندر و ترکیدن رادیاتور می‌شود.
ابتدا باید بدانیم که سیستم خنک‌کننده موتور خودرو چیست و ضد یخ چه نقشی در آن دارد.
موتور اتومبیل با سوزاندن سوخت (بنزین یا گازوییل) انرژی زیادی تولید می‌کند.
بخشی از این انرژی (حدود یک‌سوم) صرف حرکت‌کردن خودرو می‌شود.
دوسوم باقیمانده این انرژی تولیدشده به گرما تبدیل خواهد شد.
نیمی از این گرما از طریق اگزوز خارج می‌شود، اما نیمی دیگر در محفظه موتور باقی می‌ماند.
موتور خودرو باید به روشی خنک شود و این گرما را دفع کند.
در غیر این صورت دمای موتور مدام افزایش می‌یابد تا جایی که اجزای فلزی داخل آن شروع به ذوب‌شدن می‌کنند
و پس از مدتی کل موتور را تحت‌‌الشعاع قرار می‌دهند.
برای جلوگیری از این مشکل به مایع خنک‌کننده نیاز است.
مایع خنک‌کننده موتور مایعی بر پایه آب است که گرمای موتور را جذب می‌کند.
البته خود مایع خنک‌کننده هم به‌دلیل گرمای موجود در محفظه موتور داغ می‌شود.
به‌همین‌دلیل سازوکاری در سیستم خنک‌کننده تعبیه شده است
که این مایع را برای خنک‌شدن به رادیاتوری که در قسمت جلوی ماشین قرار دارد منتقل می‌کند.
با حرکت اتومبیل به جلو، هوا در شیارهای رادیاتور که حاوی این مایع خنک‌کننده داغ است
جریان می‌یابد و باعث خنک‌شدن آن می‌شود.
میزان ضد یخ و آب و نسبت این دو با یکدیگر از موارد مهمی است که هنگام استفاده از ضد یخ باید به آن دقت کرد.
اگر میزان ضد یخ ماشین بیش از حد لازم باشد، علاوه‌بر مختل شدن عملکرد ضد یخ،
منجر به افزایش استهلاک قطعات خودرو نیز خواهد شد.
از سوی دیگر چنانچه میزان ضد یخ Car antifreeze کمتر از مقدار لازم باشد،
دیگر خنک کنندگی لازم را نمی‌توان از آن انتظار داشت و همچنین خوردگی قطعات نیز افزایش پیدا می‌کند.
نکات مهم در مورد ضد یخ خودرو
1- آب مورد استفاده باید دارای سختی بسیار پایینی باشد و در اصطلاح دی‌یونیزه باشد.
2- توصیه می‌شود که از ضد یخ به‌تنهایی در رادیاتور خودرو استفاده نکنید؛
زیرا مایع ضد یخ قابلیت چندانی در برابر انجماد یا پخش کردن گرما در سیستم خنک کننده ندارد.
اگرچه بعضی از شرکت‌ها مانند شرکت پریستون نسبت 50:50 آب و ضد یخ را در محصولات خود رعایت کرده‌اند
و در نتیجه دیگر نیازی به اضافه کردن آب به سیستم رادیاتور نیست.
3-در حالت کلی رنگ ضد یخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد
و از روی رنگ آن نمی‌توان هیچ قضاوتی نسبت به‌کیفیت این مایع داشت.
4- ضد یخ‌های سازنده‌های مختلف را باهم مخلوط نکنید، حتی در صورتی که از رنگ یکسان برخوردار باشند.
این کار ممکن است به سیستم خنک کننده خودرو آسیب برساند.
5- ضد یخ خوب باید در برابر حریق مقاوم باشد و به‌راحتی آتش نگیرد.
6- بوی نامطبوع ضد یخ می‌تواند نشانه دهنده خرابی آن باشد.
7- رقیق‌سازی ضد یخ ماشین باید بر اساس دستورالعمل سازنده صورت گیرد.
8- چنانچه در رادیاتور کف وجود داشته باشد، ابتدا باید رادیاتور را تخلیه کرده
و پس از آن کلیه قطعات و لوله‌های رابط را چک کنید؛ چراکه ضد یخ کف تولید نمی‌کند.
9- استاندارد GS1 یکی از معتبرترین استانداردهای جهانی در حوزه تولید ضد یخ به‌حساب می‌آید
و سازندگانی که دارای این استاندارد و گواهی باشند تا حدود زیادی می‌توان به کیفیت محصولات آن‌ها اطمینان داشت.
کاربرد ضد یخ
مواد شیمیایی موجود در ضد یخ مزایای زیادی برای سیستم خنک‌کننده موتور خودرو دارند.
یکی از این مزایا که مهم‌ترین کاربرد ضد یخ است، این است که اجازه نمی‌دهد
مایع خنک‌کننده درون محفظه موتور در هوای زمستانی یخ بزند.
اگر می‌خواهید بدانید که ضد یخ در چه دمایی یخ می‌زند، این‌طور فکر کنید
که آب در صفر سانتی‌گراد یا در ۳۲ درجه فارنهایت منجمد می‌شود.
بنابراین مخلوطی از ۵۰٪ آب و ۵۰٪ ضد یخ در حدود ۳۷- سانتی‌گراد یا ۳۵- درجه فارنهایت یخ می‌زند.
کاربرد دیگر ضد یخ ماشین این است که نقطه جوش آب را بالا می‌برد.
همان‌طور که می‌دانید آب در ۱۰۰ سانتی‌گراد یا ۲۱۲ درجه فارنهایت به جوش می‌آید.
هر چه این درجه بالاتر باشد، به‌نفع موتور خواهد بود، چرا که آب جوش به موتور آسیب می‌رساند.
مخلوط ۵۰/۵۰ ضد یخ و آب، باعث می‌شود نقطه جوش آب به جایی بین ۲۴۰ و ۲۷۰ سانتی‌گراد (۴۶۴ و ۵۱۸ درجه فارنهایت) برسد.
البته تعیین دقیق نقطه جوش به فشار مخلوط آب و ضد یخ در محفظه موتور هم بستگی دارد.
سایر مزایای ضد یخ
اگر ضد یخ را به‌طور منظم تعویض کنید، مزایای زیادی به شما ارائه می‌کند که عبارت‌اند از:
از یخ‌زدگی آب در زمستان جلوگیری می‌کند؛
از به جوش آمدن آب در تابستان جلوگیری می‌کند؛
اجازه زنگ‌زدگی و خوردگی قطعات فلزی موتور را نمی‌دهد؛
از پوسیدگی قسمت‌های لاستیکی و پلاستیکی محفظه موتور ممانعت می‌کند؛
به جلوگیری از الکترولیز مایع خنک‌کننده کمک می‌کند.